.: محسن سمسارپور :.

شماره خبر در روزنامه جام جم: 2737386596899124267

آشنایی با دوره های آنلاین در ایران

آموختن در مکتب مووک

یادگیری از کودکی تا انتهای عمر یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های انسان است. کودک ناخودآگاه در حال یادگیری است و هرچه سن انسان افزایش می‌یابد وجود نیازهای بیشتر موجب می‌شود تلاش بیشتری برای یادگیری انجام دهد.
آموزش در کشور ما و بسیاری از کشورهای دیگر سال‌هاست به‌صورت رسمی در حال اجراست، هر فرد پس از سپری کردن 12 سال از مقاطع مختلف مدرسه، می‌تواند وارد دانشگاه شود و ادامه تحصیل دهد؛ اما مطمئنا آموزش رسمی نمی‌تواند تمام افراد را تحت پوشش قرار دهد. بهبود زیرساخت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری موجب شد تحولی در نگرش سنتی آموزش در ایران رخ دهد. از سال 82 جرقه‌های یادگیری الکترونیک در ایران زده شد. طی سال‌ها دوره‌های آنلاین در دانشگاه‌های معتبر کشور برگزار شد و نگرش سنتی آموزش حضوری کمی تغییر کرد. این تغییرات موجب شد در سال 90 بستر مناسب فرهنگی و فنی برای اجرا و پیاده‌سازی مووک در ایران فراهم شود. درس باز آنلاین بزرگ (Massive Open Online Course) با نگرش «آموزش برای همه در همه‌جا» در جهان فراگیر شد، در این سبک از آموزش، محتوای درسی دانشگاه‌های معتبر فقط مختص افرادی نبود که در دانشگاه پذیرفته ‌شده بودند و همه افراد در هر مکان، امکان استفاده از این محتوا را داشتند. با تلاش و همت دانشجویان و استادان ایرانی این سبک آموزش با فاصله کمی از کشورهای سطح اول جهان در ایران پیاده‌سازی شد.

دو نیاز یا محدودیت اساسی موجب شد مووک به‌عنوان یک فناوری نو بتواند در دل مردم ایران جا باز کند؛ اول این‌که آموزش‌های رسمی کشور در سطح تحصیلات تکمیلی نمی‌توانست تمام علاقه‌مندان یادگیری را پوشش دهد، پس مووک به‌عنوان راهکاری نوین با قابلیت مقیاس‌پذیری بالا بهترین گزینه برای رفع این محدودیت و تامین نیاز افراد به یادگیری بود. دوم این‌که بسیاری از افراد به علت تغییرات اساسی در علوم مختلف با توجه به گذر زمان، نیازمند به‌روزرسانی اطلاعات و دانش خود هستند. همچنین بسیاری از افراد، زمان کافی برای حضور در دانشگاه‌ها و گذراندن دوره‌های رسمی را ندارند، در این حالت نیز مووک می‌تواند بسیار مفید باشد.

در کنار این موارد استفاده از مووک برای ارائه آنلاین دوره‌ها موجب کاهش هزینه‌ها، کاهش رفت‌وآمد و درنتیجه کاهش آلودگی هوا خواهد شد. اما شاید بتوان گفت بزرگ‌ترین مزیت مووک و چرایی استفاده از آن برقراری مساوات در ارائه آموزش‌ها باشد. بسیاری از افراد بااستعداد به دلایل مختلف توان تحصیل در دوره‌های رسمی را ندارند که با مووک می‌توان جلوی محروم شدن آنها از یادگیری را گرفت.

آموزش ضمن خدمت با مووک

تغییرات در جهان علم و دانش، سرعت فوق‌العاده بالایی یافته است، این روند سریع موجب شده افرادی که در سال‌های گذشته مدارک رسمی از دانشگاه‌های معتبر گرفته‌اند نیز احساس نیاز به یادگیری علوم جدید را حس کنند و این احساس نیاز در شرکت‌ها و ارگان‌های دولتی و خصوصی برای به‌روزرسانی دانش کارکنان به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مدیران تبدیل شده است. بسیاری از شرکت‌ها، سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی و خصوصی با برگزاری دوره‌های حضوری آموزش ضمن خدمت در تلاش هستند تا علم نیروی انسانی خود را افزایش دهند و آنها را به‌روز کنند؛ اما این فرآیند بسیار پرهزینه است. مووک‌ها می‌توانند راهکاری بسیار مناسب برای بهبود این فرآیند باشند. با استفاده از مووک مدیران می‌توانند نیروی انسانی خود را با حداقل هزینه آموزش دهند.

مدیران نیروی انسانی با استفاده از مووک‌ها فقط یک‌بار آموزش مدنظر خود را تولید می‌کنند و می‌توانند از آنها برای تک‌تک کارکنان استفاده کنند. به‌عنوان‌مثال اگر یک سازمان صد نیروی کار داشته باشد و نیاز داشته باشیم به‌تمام آنها دوره‌ای را ارائه کنیم در حالت عادی نیازمند سه تا چهار کلاس درس هستیم که از نظر فضا، زمان و هزینه مقرون‌به‌صرفه نیست، اما با استفاده از یک دوره مووک بسادگی تمام صد نفر با برنامه زمانی خودشان امکان آموزش دیدن دارند. به‌این‌ترتیب هم برای شرکت یا سازمان، هم برای استادان ارائه‌کننده دروس و هم برای کارکنان و نیروی انسانی سودآوری داشته‌ایم.

برای همه

رویکرد آموزش رایگان، پایه و اساس بسیاری از مووک‌هاست، «مکتبخونه» به‌عنوان یکی از سایت‌های مووک ایرانی در تلاش است با استفاده از یاری استادان مختلف تمام آموزش‌های ویدئویی خود را به‌صورت رایگان در اختیار کاربران قرار دهد.

در حال حاضر مکتبخونه با بسیاری از دانشگاه‌های کشور و استادان خوب ایرانی در تعامل بوده و در هر ترم برخی از کلاس‌های درسی استادان را به‌صورت جلسه به جلسه ضبط کرده و آموزش‌ها را به‌صورت رایگان در اختیار کاربران قرار می‌دهد. همچنین دو سایت دیگر با عنوان «تخته سفید» با رویکرد اشتراک‌گذاری رایگان فیلم‌های آموزشی و «نیمکت» با رویکرد آموزش برای دانش‌آموزان ایرانی به‌عنوان زیرمجموعه مکتبخونه در حال فعالیت هستند. بتازگی دوره‌ها با ارائه مدرک معتبر دانشگاه تهران با دریافت هزینه برای اخذ مدرک در مکتبخونه در حال برگزاری است.

فراتر از یک کلاس درس، آموزش ببینید

معمولا هر یک از ما امکان تحصیل در یک ‌رشته آموزشی را داریم، البته بسیاری از ما به دلایل مختلف نمی‌توانیم به‌صورت رسمی ادامه تحصیل دهیم، «فرادرس» به‌عنوان یکی دیگر از سایت‌های فعال در زمینه مووک، از سال 1390 به‌طور رسمی با دانشگاه‌های معتبر در تعامل بوده و دروس مختلف را به‌صورت آنلاین ارائه می‌کند. اگر دغدغه دارید که دیگر رشته‌های آموزشی شامل چه مباحثی هستند یا به هر دلیل نتوانسته‌اید وارد دوره‌های آموزشی رسمی شوید، فرادرس راهکاری مناسب است. در فرادرس برخی دوره‌ها کاملا رایگان و برخی دیگر با پرداخت هزینه در دسترس قرار می‌گیرد.

براحتی یاد بگیرید

بسیاری از دوره‌های آموزشی رسمی، دارای چارچوب هستند و گاهی یادگیری را سخت می‌کنند، «فرانش» با رویکرد آموزش آسان برای همه افراد در همه سطوح، بستری را برای اشتراک‌گذاری آموزش‌ها به‌صورت رایگان فراهم کرده است. بسیاری از دوره‌های فرانش رایگان بوده و برخی دوره‌ها با توجه به نظر مدرس دوره دارای هزینه است که به‌صورت تسهیم درآمدی بین مدرس و فرانش تقسیم می‌شود. دوره‌های تولیدی توسط فرانش از دانشگاه‌های رسمی کشور نیست، اما استادان دانشگاه‌های مختلف به‌عنوان مدرس در فرانش همکاری دارند. در کنار استادان دانشگاهی، فرانش از خبرگان فنی نیز برای ارائه آموزش‌ها استفاده کرده است. تمرکز فرانش روی افزایش تخصص کاربردی است.

یاد بدهید و یاد بگیرید

از قدیم تا همین چند سال پیش تصور ما در مورد یادگیری ارائه آموزش توسط استادی بود که می‌دانست و یادگیری توسط دانش‌آموزانی که نمی‌دانند، اما وبسایت «وب یاد» به‌عنوان یکی دیگر از مووک‌های ایرانی قصد تغییر این نگرش را دارد. در وب یاد همه یاد می‌دهند و همه یاد می‌گیرند. بستر وب یاد بستری رایگان برای اشتراک‌گذاری آموزش‌هاست و تمرکز این سایت روی حوزه‌های کسب‌وکار و مهارت‌های فردی است. برای ارائه باکیفیت دوره‌های آموزشی، دوره‌ها با همکاری استادان به‌صورت استاندارد توسط وب یاد تولید می‌شوند.

یادگیری همراه با ارزیابی

ارائه امکانات دیگر در کنار ویدئوی آموزشی مثل استفاده از شبکه‌های اجتماعی، ارائه تمرین، نمره‌دهی و … در وبسایت «یاد آموز» و «گوتوکلاس» در اختیار کاربران قرار گرفته است. همچنین وبسایت‌های دیگر چون «خودیاد» و «هم‌آموز» با استفاده از ارائه بستر رایگان در حال کمک به گسترش ایجاد و ارائه مووک در ایران هستند.

جایگاه ایران در ارائه مووک

فاصله ما با جهان در بسیاری از صنایع و فناوری‌ها کاهش چشمگیری داشته و ارائه مووک یکی از آنهاست. خوشبختانه طی سال‌های اخیر شاهد افزایش وبسایت‌های ارائه‌کننده مووک در ایران هستیم، رویکرد ارائه آموزش آنلاین رایگان روزبه‌روز روبه افزایش است و اگر تلاش‌ها همچنان به همین قوت ادامه داشته باشد، بزودی شاهد ایجاد فرهنگ عمومی استفاده از مووک‌ها هستیم. استفاده از مووک‌ها موجب برقراری مساوات در استفاده از امکانات آموزشی خواهد بود.

محسن سمسارپور

منبع: http://press.jamejamonline.ir/Newspreview/2745874090633404656

(454)