تبدیل زباله به انرژی

گفت‌وگو با مخترع دستگاه تبدیل زباله به انرژی
طلای كثیف انرژی آفرین
مساله زباله و بازیافت آن یكی از مسائلی است كه در بسیاری از كشورهای پیشرفته جهان موجب درآمدزایی بالا شده است. بسیاری از زباله‌ها قابل بازیافت هستند و پس از بازیافت دوباره به چرخه مصرف باز می‌گردند، اما به جز تولید مواد جدید از زباله‌ها آیا می‌توان كار دیگری با آنها انجام داد؟ شاید برای شما هم شنیدن این جمله عجیب باشد كه بتوان زباله را به انرژی تبدیل كرد، اما با استفاده از فناوری و چاشنی نوآوری و خلاقیت این اتفاق در كشور ما افتاده و امروز شاهد ساخت و تولید دستگاهی هستیم كه با استفاده از آن می‌توان زباله را به انرژی تبدیل كرد.
نویسنده : محسن سمسارپور

جرقه كوچك؛ اختراعی بزرگ
خیلی وقت‌ها اتفاقات كوچك موجب ایجاد اختراعات بزرگ شده و برای سمیه اكبری، جوان خلاق ایرانی نیز این اتفاق افتاده است. سمیه اكبری می‌گوید: همه چیز از یك ایده ساده یكی از دوستانم در گپ گروهی شروع شد، بحث به اینجا رسید كه آیا می‌توان از زباله انرژی تولید كرد؟ همین جمله ساده، جرقه‌ای بود و جست‌وجو و پیگیری‌های علمی من شروع شد و درنهایت به تولید دستگاهی كه از زباله، انرژی برق و گاز تولید می‌كند ختم شد. حتی خروجی زباله‌ها تفكیك شده و آب و كود به‌دست آمده هم برای مصارف كشاورزی قابل استفاده است.
این طرح، منافع و مزایای بسیاری برای افراد دارد، چراكه دو بحران انرژی و آلودگی محیط‌زیست همواره بشر را آزرده‌خاطر كرده و او همیشه به فكر رهایی از زباله و مواد پسماند بوده است و این طرح می‌تواند به حل هر دو مشكل كمك كند.

ورودی زباله، خروجی آب و انرژی
دستگاه انرژاین با شعار «انرژی آینده» یك‌ورودی زباله و سه خروجی دارد. خروجی اول برای گاز كه در صورتی كه از این دستگاه در خانه استفاده كنید، می‌توانید برای مصارف گاز خانگی از گاز تولیدی از زباله‌ها بهره ببرید. خروجی دوم برای برق است كه می‌تواند بخشی از روشنایی یا مصرف دستگاه‌های برقی را تامین كند. خروجی سوم و آخرین خروجی هم خروجی گاز است كه آبی است غنی برای آبیاری گل و گیاه در منزل، البته محتوای باقیمانده زباله‌ها در دستگاه نیز به كودی غنی تبدیل می‌شود كه می‌توان از آن برای تقویت گل و گیاه استفاده كرد.
سمیه اكبری می‌گوید: ما در نظر داریم این محصول را به تولید انبوه برسانیم و برآورد كرده‌ایم كه قیمت تمام شده آن برای مصارف خانگی حدود ده تا 14 میلیون تومان باشد. در مدل خانگی روی اندازه و شكل ظاهری دقت خواهد شد تا با كمك فناوری‌های‌تك و به‌روز هم جذابیت بصری آشپزخانه حفظ شود و هم صدا و بوی تبدیل زباله‌ها افراد خانه را اذیت نكند. البته نمونه‌های دیگری چون نمونه صنعتی و نیمه صنعتی هم برای این دستگاه در نظر گرفته شده كه به‌مرور به محصولات این تیم اضافه خواهد شد.
نكته حائز اهمیت در مدل خانگی این‌كه این محصول امكان قرار گرفتن در پاركینگ یا پشت بام را دارد و از آنجا كه انرژی مصرفی خود را از نور محیط تامین می‌كند كافی است یك لامپ در خانه روشن باشد تا این دستگاه همیشه انرژی لازم برای فعالیت را داشته باشد. ظرفیت دستگاه در فاز خانگی روزانه ده كیلوگرم دریافتی زباله است كه از این مقدار انرژی به‌صورت چهار مترمكعب گاز و دو‌كیلو وات برق و ۲/۵ لیتر آب به دست می‌آید. در سطحی بالاتر در فازهای نیمه صنعتی و صنعتی امكان فروش انرژی حاصله یا كود دستگاه نیز وجود دارد، مثلا انرژی به‌صورت برق به اداره برق بر حسب كیلووات یا كود به صورت بسته‌بندی شده برای مصارف كشاورزی و باغداری می‌تواند فروخته شود كه نوعی درآمدزایی ثانویه به همراه دارد.

حمایت كنند، صادر می‌كنیم
این روزها كه شرایط سخت تحریم را سپری می‌كنیم، هر طرحی كه ارزآور باشد ارزشمند است. طرح‌هایی چون انرژاین می‌تواند از بی‌ارزش‌ترین مواد (زباله) ارزش تولید كند و به نظر می‌رسد بهترین زمان برای حمایت دولت و سرمایه‌گذاران است. اگر قرار است حمایت از تولید ملی داشته باشیم بهتر است از جوانانی با چنین طرح‌هایی حمایت كنیم.
سمیه اكبری می‌گوید: در حال حاضر در كشور موج شرکت‌های نوپا و طرح‌های جدید آغاز شده كه امیدوارم این مسیر ادامه پیدا كند. اگر از جوانان و نخبگان كشور در جهت رسیدن به اهداف اقتصادی و هرچه بهتر كردن شرایط برای زندگی ایرانیان حمایت واقعی صورت بگیرد دیگر جوانان نخبه دنبال آرزوهای خود در كشورهای دیگر نخواهند بود.
در حال حاضر این تیم روی این طرح و دستگاه تولید انرژی به‌صورت كاملا متمركز كار می‌كند و در پارك علم و فناوری دانشگاه شریف مستقر است. زمانی كه یك محصول جدید روانه بازار می‌شود برای بازار هدف خود بسیار ناآشناست. در این مواقع فرهنگ‌سازی و معرفی دستگاه، موضوعی است كه اهمیت بسزایی در آشنایی افراد و خرید آن دارد كه خود نیازمند داشتن آگاهی و دانستن روش‌ها و دستورالعمل‌هاست. به نظر می‌رسد راهكارهایی چون ارائه وام برای خرید چنین دستگاه‌هایی و خرید برق تولیدی دستگاه‌ها توسط ادارات برق سراسر كشور بتواند كمك بسزایی به فرهنگ‌سازی استفاده از چنین دستگاهی داشته باشد.

نمونه خارجی و موارد مصرف
این دستگاه نمونه خارجی مشابه با چنین فناوری‌هایتكی ندارد. ثبت اختراع بین‌المللی US Patent آن تایید شده و در حال طی كردن روند ثبت اختراع بین‌المللی است. این طرح با عنوان تولید انرژی از زباله‌ها آغاز شده كه محوریت موضوع بر اساس تولید انرژی از زباله‌های‌تر است. به‌جز فاز خانگی در حالت نیمه صنعتی برای مراكزی مثل هتل‌ها، رستوران‌ها، بیمارستان‌ها و… و در حالت صنعتی برای كارخانه‌های تولید مواد غذایی و مزارع كشاورزی قابل استفاده است. با توجه به این‌كه حجم زباله‌های تولیدی در حالت نیمه صنعتی و صنعتی بسیار بیشتر از مصارف خانگی است احتمالا استفاده از این دستگاه‌ها برای این دو گروه مخاطب ارزشمندتر خواهد بود. این دستگاه سبز، دوستدار محیط‌زیست است. سمیه اكبری می‌گوید: هدف ما تولید و تجاری‌سازی این دستگاه برای استفاده همه افراد در هر سطحی بوده تا بتوانیم زباله و آلودگی را در محیط زندگی و كارمان كاهش دهیم و آن را به ارزش تبدیل كنیم. این طرح، محصول‌محور است و مانند اكثر كسب‌وكارهای امروزی در حوزه فناوری اطلاعات نیست، اما با توجه به تعریف كسب‌وكارهای نوپا قصد ما حل یك مشكل و ایجاد یك ارزش بوده است. در انتها باید بگویم از آنجا كه ما نمونه خارجی مشابهی نداریم، بنابرابن از همه سرمایه‌گذارانی كه قصد سرمایه‌گذاری در یك پروژه سودمند را دارند، دعوت می‌كنیم با ما در تماس باشند تا با همیاری آنها بتوانیم این محصول ایرانی را به كشورهای دیگر صادر كنیم و باعث ارزآوری به كشور شویم.

(76)