.: محسن سمسارپور :.

فناوری چه تأثیری روی زبان‌ها خواهد گذاشت؟
پایان سلطه زبان انگلیسی
زبان‌ها مجموعه‌ای از قوانین و كلمات هستند كه بین عده‌ای از مردم به‌صورت قراردادی استفاده می‌شوند. امروز در جهان حدود 1500 زبان زنده وجود دارد و افراد مختلف این پهنه بزرگ با استفاده از آن با یكدیگر در ارتباطند. از بین همه زبان‌های جهان، زبان انگلیسی جزو مطرح‌ترین زبان‌ها در دنیاست، اما دلیل این همه رواج زبان انگلیسی چیست؟ شاید جالب باشد بدانید5/1 میلیارد نفر از جمعیت جهان در حال حاضر به این زبان سخن می‌گویند، اما كارشناسان معتقدند به‌زودی ضریب نفوذ زبان انگلیسی كاهش پیدا خواهد كرد و زبان فناوری موجب خواهد شد زبان‌های دیگر به رونق سابق خود برگردند.

انگلیسی، پركاربردترین زبان دنیا
با نگاهی ساده، به آمارهای جهانی بی‌شك زبان انگلیسی پركاربردترین زبان دنیاست. البته زبان چینی پس از انگلیسی و با فاصله كمی قرار دارد.
نزدیك به نیمی از مردم جهان به این دو زبان صحبت می‌كنند. حدود 1.5 میلیارد نفر انگلیسی و حدود 1.3 میلیارد نفر چینی صحبت می‌كنند، اما شاید خاستگاه هر یك از این زبان‌ها موجب این میزان نفوذ شده است. بریتانیا بزرگ‌ترین امپراتوری بوده كه بسیاری از كشورهای جهان را زیر سلطه خود داشته است.

كشورهایی كه زیر سلطه این امپراتوری بوده‌اند همگی به زبان انگلیسی صحبت می‌كنند. این زبان در انگلستان، استرالیا، كانادا و آمریكا به‌عنوان زبان مادری شناخته می‌شود و در کشورهایی ماند هند نیز هنوز استفاده می‌شود. از طرف دیگر چین با داشتن جمعیت بسیار زیاد توانسته مقام دوم زبان مورد استفاده در جهان را كسب كند.

زبان فناوری، زبان آینده
گرچه زبان انگلیسی به وسیله فناوری‌های نوین در جهان پخش شده و مورد استفاده قرار گرفته است، اما بسیاری از كارشناسان معتقدند فناوری می‌تواند در آینده‌ای نزدیك میزان نفوذ زبان انگلیسی را كاهش دهد.
فناوری به حدی در حال پیشرفت است كه به نظر می‌رسد به‌زودی دستگاهی را بتوان ساخت كه صحبت افراد را به هر زبان زنده دنیا ترجمه كند. به‌این‌ترتیب دیگر نیازی به یادگیری زبان دیگری به‌جز زبان مادری نیست. در قرن‌های اخیر و به‌خصوص پس از جنگ جهانی، آمریكا توانست نفوذ بیشتری در فناوری داشته باشد و كشورهای انگلیسی زبان فعالیت‌های خود در حوزه فناوری را گسترش دادند، همین باعث شد نفوذ زبان انگلیسی به‌عنوان یك زبان بین‌المللی بیش از پیش شود.
البته این موضوع فقط به عصر اطلاعات بر نمی‌گردد و موضوعات دیگری مانند علوم پزشكی، سینما و موسیقی نیز در عصر صنعت و قبل‌تر از عصر اطلاعات به زبان انگلیسی در جهان مطرح بوده‌اند.
امروز برای ارتباط برقرار كردن با مجامع علمی، نگارش یك پژوهش علمی، برگزاری یك نشست در سطح جهانی و نوشتن برنامه‌های رایانه‌ای و بازی‌ها و اپلیكیشن‌های تلفن همراه در سطح جهانی نیازمند آشنایی با زبان انگلیسی هستید.
این یعنی به هر زبان مادری كه صحبت كنید مجبورید انگلیسی را زبان دوم بدانید، اما باید گفت بسیاری از كارشناسان معتقدند هر چقدر هم بر زبان دیگری به‌جز زبان مادری مسلط شویم نمی‌توانیم به تسلط كامل در آن زبان برسیم.
به‌این‌ترتیب اگر فناوری بتواند راهكاری عملی و كاربردی را برای رفع نیاز به زبان انگلیسی فراهم كند احتمالا مردم جهان ترجیح می‌دهند به زبان مادری خود سخن بگویند تا انگلیسی!

زبان انگلیسی؛جهانی متفاوت با اصل
این‌كه افراد در كشورهای مختلف به جز زبان مادری خود به انگلیسی نیز صحبت می‌كنند و می‌نویسند، موجب شده اسناد و اطلاعاتی در جهان تولید شود كه احتمالا با میزان تسلط كمتری به زبان انگلیسی ایجاد شده‌اند.
از آنجا كه فناوری‌های نوین به‌سرعت در حال پیشرفت هستند و در دسترس بسیاری از افراد در جهان قرار می‌گیرند، پس افراد بیشتری نسبت به قبل مجبور هستند به زبان انگلیسی صحبت كنند.
این مساله با افزایش قدرت شبكه‌های اجتماعی و بیشتر شدن ارتباطات از طریق فناوری اطلاعات موجب شده تا زبان انلگیسی كه امروز به‌طور عمومی صحبت می‌شود فاصله زیادی با انگلیسی به‌عنوان زبان مادری داشته باشد. در واقع زبان انگلیسی به‌مرور در حال ساده‌تر شدن است و این به آن معنی است كه اگر انگلیسی را یك زبان بین‌المللی بدانیم، زبانی است جدید نه همان زبان انگلیسی اصلی. در سطح قواعد و قوانین انگلیسی عوض شده است.
بسیاری اعتقاد دارند زبانی جدید در حال شكل‌گیری است كه بسیاری از كلمات آن حاصل استفاده از فناوری است و این كلمات دیگر ریشه انگلیسی ندارند و ریشه آنها به اتفاقاتی بر می‌گردد كه در فضای مجازی و توسط همه مردم جهان در حال رخ دادن است.

قوانین جهانی، حامی زبان مادری
حفظ زبان‌های مادری كه ارزش و فرهنگ جوامع و گذشته آنها را به همراه دارند برای بسیاری از كارشناسان حائز اهمیت است. از این رو در سال‌های اخیر برای توسعه نرم‌افزارها رویكرد جهانی‌سازی در نظر گرفته شده است. این رویكرد موجب می‌شود توسعه‌دهندگان نرم‌افزار توجه ویژه‌ای به زبان‌های بومی داشته باشند و قابلیت‌هایی را در نرم‌افزارها قرار دهند كه هر فرد بتواند به‌راحتی با ترجمه یكسری جملات، زبان بومی خود را به نرم‌افزار اضافه كند. این مساله در معماری نرم‌افزار به‌عنوان یك رویكرد حائز اهمیت است.
در حال حاضر دو مفهوم جهانی‌سازی (Globalization) و بین‌المللی‌سازی (Internationalization) مسائل با اهمیتی است كه روی استفاده راحت همه مردم در سراسر جهان از نرم‌افزارها تاكید دارد. توجه به این مسائل نشان از اهمیت بالای حفظ فرهنگ و زبان هر قومیت و كشوری در جهان دارد.

(110)