تکنولوژی آموزشیفناوری اطلاعاتمقالات

آموزش مجازی چیست ؟

بنام حق

در این مطلب کوتاه سعی داریم آموزش مجازی را از ابتدا تا کنون بررسی نموده و ویژگی‌های مثبت و مشکلات آن را نیز در نظر بگیریم.

طرح آموزش مجازی بعد از آموزش‌های راه‌دور و استفاده روزافزون از سیستم‌های نرم‌افزاری و به ویژه اینترنت پا به عرصه سیستم‌های آموزشی کشورهای جهان گذاشت و امروزه در اکثر مناطق جهان من جمله کشور خودمان ایران، در حد بسیار بالایی استفاده می‌شود.

تاریخچه‌ای کوتاه در مورد آموزش مجازی‌

بعد از گذر از آموزش‌های راه دور که به صورت ارسال آموزش‌ها درب منزل دانش آموزان به صورت هفتگی یا ماهیانه انجام می‌شد و همه‌گیر شدن استفاده از اینترنت، آموزش‌های مجازی شروع به کار کردند.

آموزش مجازی چیست؟
آموزش مجازی چیست؟

کلمه آموزش مجازی یا Vitrual Learning و یا به عبارت دیگر آموزش الکترونیکی e-learning خیلی زود در سایت‌های مختلف جا افتاد و افراد زیادی از این سیستم برای انتقال دانش خود استفاده کردند. این آموزش‌ها در ابتدا به طور سایت‌های ساده html ساخته می‌شد و در اختیار کاربران قرار می‌گرفت، ولی رفته‌رفته وبلاگ‌های شخصی امکان ساخت فضای رایگان را در اختیار عموم قرار دادند و افراد زیادی با استفاده از این وبلاگ‌ها آموزش‌های خود را ساخته و در اختیار دیگران قرار می‌دادند.

در همین زمان آموزش‌هایی با استفاده از نرم افزارهای مجموعه آفیس مانند ورد و پاورپوینت نیز توسط اساتید ساخته می‌شد و در اختیار کاربران بر روی سایت قرار می‌گرفت.

کم‌کم با بهتر شدن سرعت انتقال اطلاعات، صوت و تصویر نیز به آموزش‌ها افزوده شد و سایت‌های آموزشی با مکمل‌هایی چون متن و صدا وارد عرصه آموزش مجازی شدند‌. این آموزش‌ها نسبت به قبل کامل‌تر و جامع‌تر بودند و به کاربران امکان استفاده از آموزش بصری را می دادند. از آن جایی که ۷۵ درصد آموزش از روش بصری امکان‌پذیر است این روش بهتر از روش قبلی بود و به خوبی در میان سایت‌های آموزشی جا افتاد.

بعد از این مرحله قسمت‌هایی کوتاه به صورت انیمیشنی با نرم‌افزارهای مختلف مانند فلش یا عکس‌هایی که حالت متحرک داشتند، نیز به آموزش‌ها افزوده شدند. این انیمیشن‌ها کوتاه و کاملا ساده بودند اما برای انتقال مباحث آموزشی بسیار مفید‌تر از دو سیستم قبلی عمل می‌کردند.

در کنار پیشرفت‌های بصری‌، بحث تعامل یا اینتراکتیویتی نیز کم‌کم در آموزش‌ها گنجانده شد و به دانش‌آموزان کمک می‌کرد که بتوانند با آموزش‌ها تعامل برقرار کنند. البته تا این زمان میزان این تعامل‌ها در حد جواب دادن به سوالات چند‌گزینه‌ای بر‌روی سایت‌ها بود.

با پیشرفت تکنولوژی بحث به سمت ساخت دروس مجازی به صورت کاملا انیمیشنی (فلشی) تغییر مسیر داد‌، این نرم‌افزار به خوبی می‌توانست حرکت‌های انیمیشنی را ایجاد کند، این آموزش‌ها طی سال های اخیر در کشور ما نیز به کرات مورد استفاده قرار گرفته‌اند و برای دروس تئوری بهترین روش آموزشی هستند.

اما برخی دروس همچنان برای تدریس به شکل آموزش مجازی نیاز به پیشرفت بیشتری داشتند، دروس فلش فول اینتراکتیو یا کاملا تعاملی بعد از این زمان پا به عرصه آموزش مجازی گذاشته و این بحث را دگرگون کردند.

این آموزش‌ها در واقع محیط‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری را شبیه‌سازی می‌کنند و کاربر را وادار می‌کنند تا با آموزش تعامل داشته باشد.

آینده آموزش‌ها نیز به سمت آموزش‌های سه‌بعدی و کاملا شبیه‌سازی‌شده پیش خواهند رفت. ابزارهای متنوعی برای آموزش مجازی معرفی شدند که می‌توانید در مطلب ابزارهای آموزش الکترونیکی لیست کاملی از آن‌ها را مشاهده کنید.

سبک‌های آموزش‌های مجازی موجود‌

۱. آموزش به صورت صفحات وب

این نوع آموزش کاملا کم هزینه بوده و برای ساخت آن نیاز به دانش فنی خیلی بالایی نیست اما زمان تولید این گونه آموزش‌ها معمولا زیاد بوده و حجم اطلاعاتی را که به دانش‌آموزان انتقال می‌دهند بسیار کم است.

۲. آموزش به صورت فایل‌های فلش ساده

این‌گونه آموزش‌ها در واقع متن‌ها و عکس‌ها را به صورت انیمیشنی و متحرک همراه با صدا به  کاربر ارائه می‌دهند و امکانات بسیار زیادی را در اختیار کاربر قرار می‌دهند، تولید آن‌ها هزینه‌ای متوسط دارد و برای ساخت دروس تئوری بهترین گزینه محسوب می‌شوند.

۳. موزش به صورت فایل‌های فلش تعاملی

این سری از آموزش‌ها به صورت فایل‌های متحرک بوده و در خلال درس کاربر را وادار به تعامل می‌کنند، در واقع بحث‌های آموزشی، ضمن درس از کاربران پرسیده شده و منتظر پاسخ او می‌شوند. به این ترتیب آموزش‌ها با تمرین همزمان همراه بوده و گزینه مناسبی برای شبیه‌سازی محیط‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری هستند.

مزایای آموزش مجازی‌

۱. امکان دسترسی دانش‌آموزان در هر زمان و هر مکان

۲. هزینه پایین نسبت به دانشگاه‌های واقعی

۳. امکان ساخت دروس توسط اساتید در هر زمان و هر مکان

۴. امکان حضور در کلاس‌های آنلاین

۵. امکان برقراری ارتباط با استاد و دیگر دانش‌آموزان

۶. امکان استفاده از کلاس‌های به تعداد نامحدود

معایب آموزش مجازی‌

۱. عدم حضور فیزیکی در کلاس و ارتباط مستقیم

۲. سرعت پایین ارتباط اینترنتی در برخی اوقات

۳. عدم دسترسی عموم به سیستم‌های رایانه‌ای و اینترنت در حال حاضر

موارد بیان‌شده در واقع توضیحات مربوط به محتوای آموزش مجازی بود، در مورد بخش‌های دیگر آموزش مجازی نیز در ادامه صحبت خواهیم کرد‌.

دانشگاه مجازی

بر خلاف دانشگاه‌های واقعی دانشگاه‌های مجازی محل فیزیکی ندارند و دانشجویان می‌بایست از طریق وب‌سایت به این دانشگاه‌ها مراجعه نموده و دروس را به صورت آنلاین مطالعه کنند. در مطلب برترین سیستم‌های آموزش مجازی می‌توانید با برخی از این سیستم‌ها آشنا شوید.

این ویژگی باعث شده تا به راحتی و با هزینه بسیار پایین بتوان دانشگاه‌های مجازی را ایجاد نمود.

استاد مجازی

در این گونه سیستم‌ها استاد به صورت فیزیکی حضور ندارد و در واقع دو نوع استاد داریم که هر دو مجازی هستند. دسته اول اساتیدی هستند که در نوشتن متون آموزشی برنامه سازان دانشگاه‌های مجازی را یاری می‌دهند و گروه دوم اساتیدی هستند که به عنوان استاد راهنمای هر درس انتخاب شده و در واقع در اکثر مواقع به صورت آنلاین پاسخ‌گوی کاربران و دانش آموزان هستند. همچنین این گروه از اساتید در مدت زمان برگزاری دوره به سوالاتی که در انجمن‌های آنلاین مطرح می‌شود پاسخ‌گو هستند.

کلاس مجازی

کلاس مجازی که به تازگی در بسیار از دانشگاه‌های آنلاین و مجازی برگزار می‌شود در واقع یک فضای مجازی است که در آن در ساعات‌های خاص استاد راهنما و کلیه دانش‌آموزان حضور داشته و با هم تبادل نظر و اطلاعات می‌کنند‌، می‌توانند تصویر یک‌دیگر را دیده‌، هر یک با دیگری و یا با کل جمع صحبت کنند‌. این ویژگی به دانش آموزان کمک می‌کند تا بتوانند با سرعت بیشتر و بدون نیاز به جابجایی با کلیه دانش آموزان مجازی دیگر در ارتباط باشند‌.

امکان ارسال عکس‌، چت تکی و گروهی‌، امکان برقراری تماس صوتی و تصویری آنلاین و‌… از امکانات فوق‌العاده این سیستم بوده و در واقع کلیه امکانات حقیقی را به صورت مجازی در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌دهد‌.

در ضمن با استفاده از این سیستم اساتید می‌توانند محیط کار خود را برای کلیه کاربران به نمایش گذاشته و یا اینکه عکس و متن خاصی را برای کلیه دانش‌آموزان ارسال کنند.

دانشجو مجازی

همان‌طور که در مورد بقیه موارد دانشگاه مجازی تعریف خاصی وجود دارد‌، دانشجوی مجازی نیز به فردی گفته می‌شود که بدون حضور فیزیکی در کلاس‌های درس تحصیل می‌کند، این فرد بایستی اطلاعات اولیه کار با سیستم‌های کامپیوتری و همچنین آشنایی متوسط با اینترنت و سایت‌های اینترنتی داشته باشد، تجهیزات و امکانات مورد نیاز برای این‌گونه دانش‌آموزان معمولا به راحتی در دسترس بوده و نیاز به هزینه زیادی ندارد‌.

آزمون‌های مجازی

بعد از ارائه دروس مختلف و برای اینکه بتوان کاربران را سنجش نمود از آزمون‌های آنلاین و اصطلاحا مجازی استفاده می‌شود به‌این‌ترتیب که دانش آموزان در ساعت معین و مدت زمان معین در یک آزمون شرکت کرده و کلیه مباحثی را که در دانشگاه‌های مجازی مطالعه کردند را در این روزامتحان خواهند داد‌.

آموزش مجازی چیست؟

آموزش مجازی ایجاد فرایند یاددهی یادگیری با استفاده از فناوری اطلاعات بر بستر اینترنت است.

تفاوت آموزش مجازی با آموزش سنتی چیست؟

آموزش مجازی از بحث یادگیری بسیار شبیه به آموزش سنتی است اما از نظر روش اجرایی کاملا با آن متفاوت است و کاربران این سیستم آموزشی باید توانایی استفاده از ابزارهای دیجیتال را داشته باشند. آموزش مجازی معمولا نیاز به حضور یاددهنده و یادگیرنده به صورت فیزیکی ندارد در حالی که در روش آموزش سنتی معمولا کلاس‌ها به صورت فیزیکی برگزار می‌شوند.

مزایا و معایب آموزش مجازی چیست؟

آموزش مجازی دارای مزایای بسیاری است که از جمله آن می‌توان به کاهش رفت‌وآمد فیزیکی، کم‌ هزینه بودن دوره‌ها، در دسترس بودن در همه مکان‌ها و زمان‌ها، امکان بررسی دروس در زمان و مکان دلخواه‌ و… اشاره کرد.

در عین حال آموزش مجازی دارای مشکلاتی نیز هست. به عنوان مثال عدم حضور فیزیکی به طور خاص در کلاس‌های عملی، کاهش تعامل دو طرفه با استاد، کاهش تعامل دو طرفه با یادگیرندگان و… نمونه‌های از معایب آموزش مجازی است.

(26607)

33 thoughts on “آموزش مجازی چیست ؟

  • بازپینگ: استاندارد اسکورم SCORM چیست ؟ | .: محسن سمسارپور :.

  • ناشناس

    سلام و عرض ادب
    مطالب عالی بودن…
    میشه راهنماییم کنید برا جمع آوری مطالب بیشتر درباره اموزش مجازی؟
    مثلا ابتدا از کجا شروع شد؟
    کدوم دانشگاه های معتبر خارج در ایران این روش را در پی گرفته اند؟
    خواهشا ….

    پاسخ دادن
    • محسن سمسارپور

      بنام حق
      درود بر شما
      ببینید برای شروع جمع آوری اطلاعات در مورد آموزش مجازی باید اول مشخص کنید که چه موردی از اون رو می خواین پیگیر باشید، به نظرم اینطوری وسعت مطالب بسیار زیاد هست و موجب سردرگمی خواهد شد. یه توضیحات دقیق تر برای بنده ارسال کنید تا بتونم بهتر کمکتون کنم
      موسسات معتبر هم زیاد هست ولی معتبرترین اون ها MIT هست که در ایالت ماساچوست فعالیت می کنه و دارای آموزش مجازی آنلاین و رایگان هم هست. اینم آدرسش هست که می تونید بهش دسترسی داشته باشید.
      http://ocw.mit.edu/index.htm
      با سپاس
      یا حق

      پاسخ دادن
  • آرش

    بسیار سپاس گذارم جناب کمک زیادی کردین به من

    پاسخ دادن
    • محسن سمسارپور

      سپاس از شما … خوشحالم که مورد استفاده قرار گرفت …

      پاسخ دادن
  • امیر درجه

    سلام آقا محسن
    داشتم برای کاری سرچ میکردم، زدم “آموزش مجازی چیست؟” اولین ریزالت سایتت اومد بالا، کلی حال کردم و گفتم دم محسن گرم با این هممتش.
    دستت درد نکنه آقا عالی بود، موفق باشی

    پاسخ دادن
    • محسن سمسارپور

      سپاسگزارم امیر عزیز، شما که خودت سرور و استادی، ما هم یه چند تا کلید واژه داریم دیگه تو این گوگل به این بزرگی بلاخره یه گوشه اش هم برای ما جا گذاشته …
      ایشالا که مثل قبل همیشه موفق و پیروز باشی، اومدی تهران هماهنگ کن هم دیگه رو بازم ببینیم خوشحالم که بلاخره از این راه حداقل از حال هم با خبر شدیم … 🙂

      پاسخ دادن
    • فقید

      سلام. ما در بانک از همین سیستم داریم استفاده می کنیم . خیلی خوبه
      اسمش سجام

      پاسخ دادن
  • احسان مینایی راد

    ممنون اخوی
    استفاده کردم و با توجه به نیازم مسیر خوبی رو برام باز کرد.

    پاسخ دادن
    • محسن سمسارپور

      درود بر شما خوشحالم که مفید واقع شد دوست عزیز

      پاسخ دادن
  • هادی

    با سلام و تشکر در مورد مطالبتون من دانشجوی دکتری آموزش محیط زیستم کاش منبع مطالبتونم میذاشتین چون اساتید از ما منبع میخوان و حرف مستند رو قبول میکنن

    پاسخ دادن
    • محسن سمسارپور

      بنام حق
      درود بر شما

      هادی عزیز، همانطور که گفتید منبع در نوشتن مطالب بسیار اهمیت داره، اما من معمولا تجارب خودم رو اینجا درج می کنم و تقریبا می شه گفت از دانسته های خودم دارم می نویسم، به همین دلیل ذکر منبع دقیق برای هر کدوم از بخش های مقاله کار خیلی ساده ای نیست و در ضمن مطالب من سیستم آکادمیک و مقاله آکادمیک رو نداره …

      موفق و پیروز باشید
      با سپاس
      یا حق

      پاسخ دادن
      • هادی

        ممنونم قربان ببخشین رشته تحصیلی شما چیه قربان؟

        پاسخ دادن
        • هادی

          ممنونم قربان ببخشین رشته تحصیلی شما چی ممنون رزومتونا خوندم بسیار عالی درس تکنولوژی آموزشی در محیط زیست داریم این ترم مقاله در این مورد یا چیزی که به درد بخوره در این رابطه دارین

          پاسخ دادن
          • محسن سمسارپور

            فناوری اطلاعات

  • فاطمه

    با سلام لطفا بهترین مدل آموزشی elearnig چیست لطفا با ذکر منبع با تشکر

    پاسخ دادن
  • مهدی

    با سلام
    توی این سایت یه سامانه آموزش مجازی دیدم ، گفتم اطلاع بدم شاید به درد کسی بخوره.
    قیمت هاش رو کم کرده و ابزار های کاربردی داشت.من که برا آموزشگام خریدم ایشالله که مشکلی پیش نیاد
    http://ashanet.ir
    اسمش سامانه آموزش مجازی صبا ست

    پاسخ دادن
    • مجتبی

      از این سامانه استفاده کردید؟کارشون چطوره؟من با کارشناس فروششون حرف زدم که انصافا خوب بود.هم سرعت عمل بالا توی جواب دادن و هم کارشناس فنی رو من صحبت کردم چیزایی که خواستم رو با پشتیبانی رایگان بهم گفت میدم بهتون.شما چند وقته باهاشون کار می کنید؟پشتیبانی و امکاناتشون چطوره؟من که چند جا آمار گرفتم تعریف کردند و از این حرفا .
      ممنون میشم بهم خبر بدید.
      اینم شمارمه
      09902825705

      پاسخ دادن
      • مهدی

        سلام وقت بخیر خوبید؟
        ببخشید مدت زمان زیادی گذشته از این کامنت و من الان جواب میدم خیلی اتفاقی برخوردم بهش . ما که راضی هستیم خدا رو شکر الان که سیستماشون رو ارتقا دادن و ویدیو کنفرانس هم اضافه کردن رایگان هم بهمون دادند ویدیو کنفرانس رو میگن برا مشتریانمون این قابلیت رو رایگان اضافه کردیم انصافا خوب بودن تا الان من که راضی هستم . یه مدت سرعت سایت افت کرد که گفتن به خاطر مشتریان بالا بود الان سرور گرفتن و همه چیز عالیه .بعد چیز جالبی هم که دارن قیمتی راه میان مثلا من دوستم آموزشگاه داشت اونم دنبال یه آموزش مجازی میگشت بهشون معرفی کردم اول قیمت دادن و دمو و این حرفا بعد که بنده خدا گفته بود هزینش برام بالاست حسابی تخفیف داده بودن . اونم راضی بود یه چیزی که هست که واقعا بهش برخوردم دنبال رضایت مشتری هستن . پشتیبانیشون رو من چندین بار لازم داشتم فوری پیگیری میکنن ولی اگر سیستم اختصاصی خواستید هزینه میگیرن ولی خود سیستمشون تقریبا همه چیز دارع من که لازمم نشد برنامه سفارش بدم ولی مثلا فرم های کاربرام چون زیاد بودن رو ارسال کردم خودشون همه اطلاعات رو وارد کردن . بعد سیستم بازاریابی هم دارن مثلا شما یکی رو معرفی میکنید اگر قرارداد بستن درصدی بهتون پورسانت میدن. به چند نفر پیشنهاد دادم خدا رو شکر همگی راضی هستیم .

        پاسخ دادن
  • مهدي كاهه

    سلام آقای سمسار پور عزیز، تشکر. دانشگاه مهر البرز

    پاسخ دادن
  • حدیث

    سلام وقتتون بخیر ممنون از مطلب مفیدتون
    من دانشجوی ارشد هستم و برای درس روش های تدریس باید اموزش مجازی رو ارائه بدم که حتما باید رفرنس داشته باشم میشه لطفا رفرنستونو به من بگید
    ممنون

    پاسخ دادن
  • غنچه

    سلام مطلب بسیار مفیدی بود ممنونم.

    پاسخ دادن
    • محسن سمسارپور

      چقدر خوب که مفید واقع شده

      پاسخ دادن
  • محمد رضا جاسبی

    خیلی مطلب خوبی بود
    ما تو دانشگاه رشته یادگیری الکترونیکی می خونیم و این مبحث خیلی به ما کمک کرد بازم ممنون

    پاسخ دادن
    • محسن سمسارپور

      خدا رو شکر که براتون مفید بوده

      پاسخ دادن
  • علی رضایی

    خیلی مطلب خوبی بود بهم کمک کرد که دید خیلی خوبی بگیرم نسبت به این موضوع ما این درس رو تو دانشگاه داریم و تو محتوای فارسی محتوای قوی و خوبی براش نبود ممنون از توضیحات کامل و جامع

    پاسخ دادن

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *