آموزشبرنامه نویسیتکنولوژی آموزشیعمومیمقالات

آموزش زبان برنامه نویسی به کودکان Scratch

بنام حق

درود بر دوستان خوبم، امیدوارم که همه سرحال و شاید و پر امید باشید، امروز قصد دارم شما رو به یک موضوع بکر و تازه آشنا کنم، موضوعی که در سرتاسر دنیا زیاد داره روش تاکید می شه، همون طور که می دونید دنیای امروز دیگه پر شده از وسایل کامپیوتری، همه چیز تبدیل شده به حالت دیجیتال و اگر تا چند سال آینده کسی با کامپیوتر و اینترنت آشنایی نداشته باشه کاملا بی سواد محسوب می شه، اما موضوع چیه و چرا دارم این موضوع رو بررسی می کنم

موضوع اصلی امروز ما آموزش برنامه نویسی به کودکان هست، بله کودکان راستش رو بخواین شاید برای ما یکم سخت باشه که بخوایم برنامه نویسی رو به کودکان آموزش بدیم، اما باید این واقعیت رو قبول کنیم که برنامه نویسی حداکثر تا ده سال آینده حرف اول رو در دنیا می زنه و اگر بخوایم نسل قوی داشته باشیم باید از همین امروز شروع کنیم از همین امروز …

من سعی می کنم در این مقاله کوتاه به معرفی لفظی چندین زبان برنامه نویسی بپردازم و در مورد یکی از اون ها یعنی Scratch بیشتر صحبت کنم. در سال های گذشته زبان های برنامه نویسی مختلفی طراحی و پیاده سازی شده اند، در ابتدا زبان های برنامه نویسی که نزدیک به زبان ماشین یا همون صفر و یک بودند مطرح شدند و مورد استفاده قرار گرفتند، کم کم با پیشرفته تر شدن تکنیک های برنامه نویسی سعی شد زبان های سطح بالاتری هم طراحی بشه تا امروز که خیلی از زبان های برنامه نویسی نزدیک به زبان عامیانه (انگلیسی) هستند.

اما برنامه نویسی برای کودکان بایستی دارای ویژگی های خاصی باشه که در ادامه مبحث به اون ها اشاره خواهیم کرد. از اونجایی که ضرورت یادگیری زبان های برنامه نویسی برکسی پوشیده نیست باید بگم که در جدیدترین تحقیقات به عمل اومده برنامه نویسی مفهومی بهترین روش یادگیری برنامه نویسی شناخته شده اند.

در واقع در این روش ها کودک یا افرادی که تا کنون برنامه نویسی نکردند با استفاده از یک سری مفاهیم و قرار دادن اون ها در کنار هم تلاش می کنند تا بتونن برنامه های مد نظر خودشون رو تولید کنند. در اصل این برنامه ها در دنیای واقعی کاربرد آنچنانی ندارند اما برای آشنایی افراد با مفاهیم برنامه نویسی بسیار کاربردی هستند.

در حال حاضر زبان های برنامه نویسی زیادی جهت استفاده کودکان تولید و به بازار عرضه شده اند، هدف اکثر این زبان ها آشنایی کلی کودکان با مفاهیم کد نویسی بوده است. به عنوان مثال می توانیم به زبان های برنامه نویسی از قبیل: Logo ، Scratch ، Alice :..9 Etoys ، Basic-256 و … نام برد. این زبان های برنامه نویسی هر کدام با یک هدف مشترک یعنی آموزش ساده و روان مفاهیم برنامه نویسی پا به عرضه محصولات دیجیتالی گذاشته اند. اشتراک گذاری سورس کدهای ایجاد شده توسط کاربران هم یکی از مزیت های بالای این زبان های برنامه نویسی است.

اما برای شروع و پس از بررسی های انجام شده به این نتیجه رسیدم که Scratch ساده تر، مفیدتر و قابل فهم تر است. لذا بر همین اساس کمی بیشتر با این زبان برنامه نویسی آشنا خواهیم شد.

تاریخچه Scratch:

زبان برنامه نویسی Scratch اولین بار در اوایل سال ۲۰۰۷ پدیدار شد. با وجود عمر کوتاه آن، این زبان توانسته است طرفداران بسیاری پیدا کند. scratch به زبان های زیادی ترجمه شده است. در حال حاضر این زبان در مدارس بسیاری در سرتاسر جهان به عنوان اولین زبان برنامه نویسی تدریس می گردد. این زبان برنامه نویسی با استفاده از علائم ساده و قابل فهم کاربر را به سمت تولید نرم افزارهای ساده اما کاربردی سوق می دهد.

شعار Scratch:

تخیل کن – برنامه بنویس – به اشتراک بگذار این شعار سه قسمتی ساده همه چیزی است که یک برنامه نویس یا بهتر بگم یه خالق برنامه در ذهن خودش داره، در واقع یک برنامه نویس ابتدا دارای قوه تخیل بالایی است، او همیشه تلاش می کند تا خوب فکر کند و بهترین ایده ها را جمع آوری کند، در مرحله دوم بایستی یک برنامه نویس خوب با استفاده از یک ابزار مناسب شروع به کد نویسی کند و ایده خود را عملی سازد. این مرحله که در شعار مرحله دوم یا میانی است بخش مهم و موضوع اصلی زبان های برنامه نویسی است. در انتها هم بهترین کار برای ارتباط با جامعه اطراف اشتراک گذاری پروژه هاست.

ما و Scratch:

راستش رو بخواین به عنوان کسی که خودم از نوجوانی شروع به کار با کامپیوتر رو در خاطراتم دارم، احساس می کنم که هر چقدر زودتر انسان ها با قابلیت های برنامه نویسی آشنا بشن می تونن کارهای قوی تری رو انجام بدن، در ضمن ذات انسان خلاق هست و همیشه دوست داره که چیزی رو که خودش علاقه مند هست تولید کنه، دقیقا مثل خدا که انسان ها رو خلق کرد و بر خودش درود فرستاد به جهت خلق انسان، انسان هم علاقه مندی شدیدی به تولید و خلاقیت داره و دوست داره مخلوقاتی رو ایجاد کنه و جانشینی خدا رو در زمین اثبات کنه، پس بهتره که کودکان ما هم به زودی زود با این زبان های برنامه نویسی آشنا بشن، من تمام تلاش خودم رو خواهم کرد تا بتونیم این موضوع رو همگانی کنیم امید به خدا و به یاری دوستان …

محیط Scratch:

این نرم افزار محیط بسیار ساده ای رو برای کودکان و افرادی که تا کنون با برنامه نویسی آشنایی نداشتن آماده می کنه، یادگیری مفاهیم برنامه نویسی به این روش بسیار ساده و روان خواهد بود و کودکان بدون هیچ گونه دغدغه و نگرانی از سختی برنامه نویسی می توانند به راحتی برنامه نویسی رو فرا بگیرند.

محیط این برنامه از چندین بخش کوچک و ساده تشکیل شده است. یک قسمت برای نمایش کارهایی است که شما انجام داده اید، یک قسمت در سمت راست صفحه وجود دارد که در واقع قطعات کد و انیمیشن هستند که شما می توانید از آن ها استفاده کنید. فقط کافی است نمونه های کد را وارد صفحه کنید همه چیز به سادگی آب خوردن است …

خوب تا امروز که من این مقاله رو براتون آماده می کنم نسخه 1.4 این نرم افزار برای سه سیستم عامل ویندوز، مک و لینوکس آماده شده و به صورت رایگان از اینجا قابل دانلود خواهد بود.

http://scratch.mit.edu/scratch_1.4

جمع بندی:

به هر حال به نظر من باید خیلی سریع شروع کنیم و تلاش کنیم که کودکان ایران زمین که از هوش بالایی برخوردار هستند به سرعت بتونن برنامه نویسی رو فرا بگیرن، در این راه هر کس بتونه پیش قدم بشه در کنار اینکه به کودکان این مرز و بوم کمک کرده، می تونه برای خودش هم منافع زیادی رو کسب کنه.

با آرزو و امید برای سربلندی ایران …

خوشحال می شم شما دوستان عزیز و همراه نظرات خودتون رو در مورد این مقاله هم مثل مقالات قبلی برام ارسال کنید.

(9429)

50 thoughts on “آموزش زبان برنامه نویسی به کودکان Scratch

  • عبدحق

    سلام
    موضوعی که مطرح کردین، از دغدغه های خود من هم هست. شما وضعیت فعلی آموزش برنامه نویسی به کودکان رو در تهران میدونید؟ اینکه مثلا مدارس، در این ارتباط، چکار دارن میکنن؟ یا اینکه برای راه اندازی دوره های اینچنین توسط خودتون یا دوستان فکری کردین؟
    در این خصوص مایل به همکاری هستم
    ارادتمند
    عبدحق

    پاسخ دادن
    • محسن سمسارپور

      بنام حق
      درود بر شما آقای عبدحق
      ببینید من خیلی وقته که این موضوع رو دارم بررسی می کنم، واقعیت این هست که زیر ساخت چندان زیادی نمی خواد این موضوع مهمترین مطلب بومی سازی آموزش هاست، همینطور به نظر من کسی که این آموزش ها رو می ده باید دو تا ویژگی خاص داشته باشه، اول اینکه برنامه نویسی کرده باشه یا برنامه نویس باشه، دوم اینکه بچه ها رو خوب بشناسه و بدونه بچه ها چه ویژگی هایی دارن.
      در مورد مدارس تا اونجایی که من آمار دارم هیچ مدرسه ای این کار رو تا کنون انجام نداده تنها چند مهدکودک و مدرسه غیرانتفاعی هستند که دارن خود کامپیوتر و مفاهیم پایه ای اون رو برای کودکان آموزش می دن، در مورد راه اندازی دوره های اینچنینی هم خیلی فکر کردم و تلاش های زیادی انجام دادم ولی فعلا به نتیجه عملی نرسیدم باید بیشتر روش کار کنم.
      در مورد همکاری من در خدمت بوده و هستم.
      با سپاس
      یا حق

      پاسخ دادن
  • سلاممی خوام متغیری مثل Y رو که تو حلقه هست رو با هر بار اجرا شدن حلقه مثلا کم بشه چی کار باید کنم؟؟؟

    پاسخ دادن
  • ه.ف

    سلام
    من خودم برنامه نویس هستم و یک پسر ۴ سال و نیم دارم. واقعا نمی دونم چطور می توانم به پسرم اموزش برنامه نویسی کنم؟ اصلا قبل از رفتن به مدرسه و یادگیری مقدماتی از کامپیوتر صحیح هست؟اگر تجربه ای دارید ممنون میشم در اختیار بنده هم قرار دهید
    متشکرم

    پاسخ دادن
    • محسن سمسارپور

      بنام حق
      درود بر شما،
      خوشحالم که در ایران افرادی هستند که دغدغه آن ها آموزش برنامه نویسی به کودکانشان است، چند مورد هست که باید بررسی شود
      1. در حال حاضر بنده خودم در حد تحقیقات اولیه درباره این موضوع تحقیق داشته ام، اما http://www.sokanacademy.com یکی از سایت هایی هست که شروع به آموزش برای کودکان کرده که شما می توانید از آنجا پیگیر باشید.
      2. در مورد اینکه قبل از رفتن مدرسه و یادگیری مقدماتی از کامپیوتر صحیح هست با بررسی های بنده و تجربه ای که در زمینه آموزش کودکان دارم خیر به نظر نمی رسد مناسب باشد و بهتر است در ابتدا کار با کامپیوتر را بداند و بعد شروع کند.
      3. حتما بایستی پیگیری کنید که کودک شما علاقه مند به این کار هست یا خیر، ایجاد علاقه و انگیزه هم روش های خاص خود را دارد پس حتما بررسی اولیه را انجام دهید و سپس اقدام کنید
      سوال دیگری هم بود بنده در خدمت شما هستم
      موفق باشید
      یا حق

      پاسخ دادن
  • با سلام

    واقعا یکی از موضوعات کار نشده می باشد.وحالا حالاها جای کار دارد.

    موفق باشید

    پاسخ دادن
  • ترکزاده

    با سلام و احترام
    من یک پسر هشت ساله دارم که به تشخیص همه مربیانی که تا به حال داشته باهوش قلمداد شده و من به عنوان یک مادر میخوام که این استعداد رو تو مسیر خودش قرار بدم آشنایی خودم با زبان های برنامه نویسی کمه و پسرم آموزش های پایه ای کار با رایانه رو گرفته حالا برای قدم بعدی میخوام یه زبان پویا رو یاد بگیره ممنون میشم راهنمایی بفرمایید

    پاسخ دادن
    • محسن سمسارپور

      در مباحث استعدادیابی بهترین حالت استفاده از مشاورین در این زمینه هست، اما در مورد برنامه نویسی می توانید با معرفی کامل استفاده های مختلف برنامه نویسی در زندگی روزمره و آشنا کردن ایشان به علاقه مندی وی به برنامه نویسی کمک کنید، در صورت ایجاد انگیزه و بروز علاقه به نظرم آموزش اسکرچ به ایشان می تواند کمک شایانی داشته باشد اگر سوال دیگه ای هم بود بنده در خدمت هستم

      پاسخ دادن
  • نجم عراقی

    باسلام و احترام
    من پسر 12 ساله ای دارم که بسیار پیگیر آموزش برنامه نویسی است. آموزش اسکرچ را هم تجربه کرده و دوست داره که برای ادامه به کلاس برنامه نویسی بره. آیا آموزشگاه ویژه و البته مناسب و استاندارد کودکان و نوجوانان در زمینه برنامه نویسی وجود دارد؟

    پاسخ دادن
    • محسن سمسارپور

      بنام حق
      درود بر شما
      خانم عراقی امید که پسرتون سربلند و موفق باشند خوشحال که اینجا هستید، متاسفانه تا اونجایی که بنده در این زمینه اطلاعات دارم جای خاصی برای این کار هنوز در ایران وجود نداره، تنها یک آموزشگاه در کرج هست اگر اشتباه نکنم که اونجا هم همین اسکرچ رو در سطح مقدماتی تدریس می کنند، اما اگر واقعا علاقه مند هستند به یادگیری برنامه نویسی سعی کنید زبان انگلیسی رو در برنامه های آموزشی شون قرار بدید و بهشون توضیح بدید که بدون دونستن زبان انگلیسی تقریبا یادگیری برنامه نویسی مشکل خواهد بود، اگر زبان انگلیسی رو قوی کنند سورس های انگلیسی خوبی هست که می تونم اون ها رو بهشون پیشنهاد کنم.
      بازم از اینکه مقاله رو خوندید و نظر دادید و مشورت گرفتید سپاسگزارم

      پاسخ دادن
  • س

    با سپاس از توضیحات خوبتان آیا امکان دارد نام آن آموزشگاه کرج را بگویید؟ من ساکن کرج هستم

    پاسخ دادن
    • محسن سمسارپور

      دقیقا نمی دونم کجاست فقط شنیده بودم که در کرج یک موسسه این کار رو انجام می داد …

      پاسخ دادن
  • سلام.
    بنده یکی از اعضای گروه دانش آزاد در کرج هستم.
    آموزش برنامه نویسی به کودکان رو یک سال و نیم پیش توی وب سایت سکان آکادمی شروع کردیم واز سال 94 کارگاه های حضوری رو داریم مدیریت میکنیم. شروع حرکتمون خوب بوده و توی کرج با مدارس و مهدکودک های مختلفی مذاکره کردیم و آموزش ها رو شروع کردیم. به زودی در یکی از آموزشگاه های معتبر تهران این کار رو گسترش خواهیم داد. اگر تمایل داشتید در این زمینه با ما در ارتباط باشید به وب سایت دانش آزاد مراجعه کنید : danesheazad.org
    آقای سمسارپور ممنون به خاطر معرفی این زبان.

    پاسخ دادن
    • محسن سمسارپور

      سایتتون رو هم دیدم، کوروش هم که پیش شماست آقا، سلام گرم من رو بهش برسونید حتما من رو می شناسه 🙂

      پاسخ دادن
  • سلام من اسکرچ کار کردم و کاملا به آن وارد شدم و الان یه آموزشگاه دارم تاسیس میکنم خوش حال میشم کمک کنید راستی الان من تمرکزی رو برنامه ی یونیتی هست یه زمانی هم انیمیشن میساختم امیدوارم شما هم موفق باشید ساخت انیمیشن هم در وبلاگ گذاشتم انیمیشن هایم به سوی لگو رفته بود ?

    پاسخ دادن
  • محسن سمسارپور

    من در خدمتم هر کمکی که از دستم بر بیاد دریغ نخواهم کرد. شماره تماس من رو هم که دارید در تلگرام هم می تونید با من در ارتباط باشید 09195165452

    پاسخ دادن
  • vahab

    سلام اقای سمسار پور.اگه میشه این توضیحات رو به شکل پی دی اف درارید.متشکرم

    پاسخ دادن
  • shima

    سلام و درود خدمت آقای سمسار پور.خیلی خیلی ممنونم.شما همه جا هستین.من دارم به دانش آموزان نرم افزار scratch رو به تازگی آموزش میدم و راستش رو بخواین تازه دارم خودم یاد میگیرم.همین که داشتم میگشتم وبلاگ شمارو پیدا کردم.من خیلی خوشحالم که دوستانی مانند شما در دانشگاه ما هستند.به امید موفقیت های بیشتر برای شما.

    پاسخ دادن
    • محسن سمسارپور

      درود بر شما خانم شاه سواری، امید که تو این زمینه هم موفق باشید. منم از آشنایی با شما دوستان خوب خوشبختم.

      پاسخ دادن
  • سارینا

    ببخشید آیا برنامه اسکرچ مانند سایر برنامه ها خروجی دارد؟ اگر دارد لطفا راهنمایی کنید .

    پاسخ دادن
    • محسن سمسارپور

      بنام حق
      درود بر شما

      سپاس از همراهی تون
      من متوجه منظورتون نشدم امکانش هست توضیح بدید، خروجی چی ؟

      با سپاس
      یا حق

      پاسخ دادن
  • kamyar

    سلام من خودم برنامه نویسم و 13 سالمه و اسکرچو تقریبا کاملا بلدم و زیاد زبان جالبی نیست.
    شما میتونید ی زبان دیگه بهم توصیه کنید؟

    پاسخ دادن
  • نازنین

    با عرض سلام و خسته نباشید …
    من تو سایتایی خوندم که برای برنامه نویسی بهتره که از زبان پایتون استفاده کنیم ولی شما میگید سی پلاس پلاس حالا کدومش بهتره برای شروع؟؟؟
    بعد میشه چند تا منبع ازش معرفی کنید مثلا کتابی فیلمی …حالا اگه فیلم باشه ترجیحا درکش بهتره…
    درضمن برای برنامه نویسی زبان انگلیسی رو تاچه حدی بلد باشیم خوبه؟؟؟
    ممنون

    پاسخ دادن
    • محسن سمسارپور

      بنام حق
      درود بر شما

      ببینید انتخاب زبون برنامه نویسی مهم هست ولی نه خیلی زیاد، مهم اینه که شما بتونین مفاهیم رو درک کنید، مفاهیم برنامه نویسی رو هم می شه با اکثر زبون ها درک کرد، مثلا من خودم با برنامه نویسی فاکس پرو تحت داس شروع کردم اما این مهمه که مفاهیم رو خوب یاد بگیرید.
      در مورد زبان انگلیسی خوب هر چقدر بهتر بتونید بدونید زبان انگلیسی رو بیشتر کمک می کنه ولی از نظر من یه سطح متوسط دانش زبان انگلیسی هم کفایت می کنه، فقط سعی کنیم متن های زبون اصلی رو بخونید و کم کم کلماتی رو که بلد نیستید ترجمه اش رو یاد بگیرید اینطوری زبان تون هم تقویت میشه
      در مورد منبع هم به نظرم برای c پلاس پلاس بهترین منبع که من دیدم اینه:
      http://www.cplusplus.com/doc/tutorial
      البته فیلم و کتاب هم هست، اما برای شروع این عالیه

      بازم اگه سوالی بود من در خدمتم
      با سپاس
      یا حق

      پاسخ دادن
    • محسن سمسارپور

      سپاس از شما، موفق باشید

      پاسخ دادن
  • آموزش برنامه نویسی و ساخت بازی های رایانه ای
    ویژه ی کودکان و نوجوانان سنین ۸ تا ۱۵ سال
    به صورت عمومی و خصوصی
    تماس بگیرید: ۰۹۳۵۴۳۹۵۶۳۰

    پاسخ دادن
    • محسن سمسارپور

      بنام حق
      درود بر شما

      خوشحالم مفید بوده براتون

      با سپاس
      یا حق

      پاسخ دادن
  • متین

    من با نرم افزار scratch نسخه 1.4 کار کردم اما راهی برا یخروجی گرفتن ازش وجود نداره و نمی توان از اوندر جاهای دیگه استفاده کرد.
    شما راهی برای خروجی گرفت از آن سراغ دارید؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟

    پاسخ دادن
    • محسن سمسارپور

      خواهش می کنم موفق باشید

      پاسخ دادن
  • با سلام و احترام
    بنده یکی از مدیران ارشد سایت مارکت 021 هستم. کار ما تولید محتوای آموزشی در حوزه زبان های برنامه نویسی هست. در حوزه زبان برنامه نویسی اسکرچ ما یک تیم متشکل از معلم ها و برنامه نویسان هستیم که با اسکرچ پروژه میسازیم برای مدارس و خودمون مشغول تدریس هستیم. خوشحال میشم اگه کمکی باشه و بتونیم کاری انجام بدیم برای کاربران در حوزه اسکرچ. تمام فعالیت های آموزشی ما در زبان برنامه نویسی اسکرچ رایگان هست غیر از کارهای تخصصی و فروش لوازم جانبی.
    برای شروع همکاری می توانید به ایمیل زیر پیام بدید.
    با تشکر

    پاسخ دادن
  • مريم

    سلام. من پسري ١٢ ساله دارم. واقعا علاقمند از اين سن وارد اين فضاها و دوره ها بشه و برنامه نويسي و كار كنه، حدود ٣ ماهه تو مجتمع فني تهران شعبه البرز ثبت نامش كردم. متاسفانه گفتن اين كلاس تشكيل نميشه ، و فرستادمش بره كلاس نوجوان و برنامه نويسي سي شارپ . متاسفانه ٢ جلسه رفت و أشك بچه در اومد… چون هيچي بلد نبود و آمادگي نداشت. باز از اون كلاسم آوردمشون بيرون
    الان شديدا دنبال يجاي معتبر تو كرج هستم كه بره برنامه نويسي و از اسكرچ شروع كنه و ميخوام ادامه بده، منتها اگر نباشه مجبورم ببرمش تهران
    ممنون ميشم كمك كنين تو اين مورد

    پاسخ دادن
  • سلام جناب مهندس سمسارپور گرامی
    ممنون وسپاسگزارم از سایت خوبتون امیدوارم روند روبه رشدی داشته باشید

    پاسخ دادن
    • محسن سمسارپور

      بنام حق
      درود بر شما

      سپاسگزارم که متن رو مطالعه کردید و خوشحالم که مورد استفاده‌تون قرار گرفته، موفق باشید.

      با سپاس
      یا حق

      پاسخ دادن
  • سارا

    سلام راه خروجی گرفتن از اسکرچ رو اگه ممکنه برای بنده هم بگید. متشکر.

    پاسخ دادن
    • محسن سمسارپور

      درود بر شما
      منظورتون از خروجی گرفتن اسکراچ رو متوجه نشدم شما از نگارش وب استفاده می‌کنید یا نصب کردید برنامه‌ رو؟

      پاسخ دادن

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *