نوآوری باز، راهگشای مشکلات
گفت‌وگو با ایده‌پراز سامانه حل مسائل سامانی با استفاده از جمع‌سپاری
در همه سازمان‌ها مشکلات مختلفی وجود دارد که هر سازمانی برای حل آن تلاش می‌کند. هر سازمان در دل خود تعدادی نیروی فنی و خبره دارد، اما آیا همیشه این افراد می‌توانند مشکلات سازمان را حل کنند؟ خیلی وقت‌ها قرار است شما مشکلی را حل کنید و نیازمند افرادی هستید که در حوزه خاصی متخصص باشند. معمولا جمع کردن این افراد کنار هم داخل یک سازمان کار ساده‌ای نیست. «نوآوری باز» مفهومی است که این روزها به یاری سازمان‌ها و کسب‌وکارها آمده تا با استفاده از شبکه خبرگان و ایجاد فضایی جذاب به سازمان‌ها در حل کم‌هزینه و سریع مشکلات با استفاده از خبرگان حوزه‌های مختلف کمک کند.
نوآوری باز و جمع‌سپاری
در بیان ساده، نوآوری ارائه محصول یا خدمت جدید است. در نوآوری شما چیزی را اختراع نمی‌کنید، بلکه با استفاده از هوش و ایده‌پردازی محصولی جدید یا خدمتی نو عرضه می‌کنید. بهتر است با یک مثال ساده بحث را ادامه دهیم، فرض کنید یک‌شرکت واردکننده دوربین هستید و قصد دارید برای برند خود یک لوگو طراحی کنید. احتمالا یکی دو گرافیست هم برای کارهای معمول شرکت استخدام کرده‌اید. شاید در دسترس‌ترین راه‌حل استفاده از نیروهای داخلی برای طراحی لوگو باشد، اما تمام طرح‌ها محدود به یکی دو نفری است که در شرکت شما هستند. در یک نگاه کاربردی‌تر و برای رسیدن به کیفیت بالاتر، شاید به فکر استفاده از نیروهای حرفه‌ای و خبره بیرونی باشید. اما به کارگیری چه تعداد از این نیروها در توان شماست؟
اما راهکار جذاب‌تری وجود دارد، برگزاری یک مسابقه، شما واردکننده دوربین هستید و احتمالا دادن یک جایزه خوب مانند یک دوربین حرفه‌ای با تمام لنزها و وسایل مورد نیاز یک عکاس، هزینه چندانی برای شرکت شما ندارد. اگر یک مسابقه برگزار کنید که هر کس ایده و طرح خود را برای شما ارسال کند و در نهایت به شخصی که لوگوی منتخب را طراحی کرده جایزه دهید، احتمالا تعداد زیادی خبره گرافیست را برای طراحی لوگوی خود درگیر کرده‌اید. این یک مثال ساده از نوآوری باز و جمع‌سپاری است. ایده‌ای که این روزها توسط تیم Problem.ir به عنوان یک خدمت به سازمان‌ها و کسب‌وکارها ارائه می‌شود.
برجی‌خانی، مدیرعامل پرابلم می‌گوید: «همه چیز همین‌طور ساده شروع شد، ما مشکلات سازمان‌ها و کسب‌وکارها را رصد می‌کردیم و به طور معمول سازمان‌ها و کسب‌وکارها هزینه‌های بالایی برای رفع مشکلات خود طی سال‌های مختلف پرداخت می‌کردند، اما اتفاق مهم این بود که تقریبا به نتیجه دلخواه نمی‌رسیدند. با کمی بررسی بیشتر پی بردیم کافی نبودن خبرگان در هر کسب‌وکار شاید بزرگ‌ترین مساله برای رفع پرهزینه یا زمان‌بر مشکلات سازمان‌هاست. اینجا بود که به فکر ایجاد وبسایتی افتادیم که در آن با استفاده از ابزار بازی و مسابقه مشکلات را حل کنیم.»
شبکه انسانی، پشتیبان رفع مشکلات
همیشه مشکلات وجود دارند، اما راه‌حل مشکلات با وجود انسان‌های خبره و کارآمد آسان می‌شود. مطمئنا برای حل مشکلات نیاز به نیروی انسانی است. اهمیت انسان و کارمندان دانشی در عصر دیجیتال بر کسی پوشیده نیست. برجی‌خانی می‌گوید: «زمانی که سازمانی به مشکلی برخورد کرده است آن را با ما مطرح می‌کند. طی جلسات مختلف مشکل به مساله یا مسائل شفاف تبدیل می‌شود. ما باید مشکل را به مسائلی قابل حل و قابل اندازه‌گیری تبدیل کنیم. مرحله بعدی کار ما طراحی یک‌بازی یا مسابقه برای مشارکت خبرگان است. شاید سخت‌ترین مرحله کار هم همینجاست، چراکه باید نیروهای خبره با ارزش جامعه را قانع کنیم که در مسابقه ما شرکت کنند و با کمک آنها بتوانیم مسائل و مشکلات سازمان‌ها را حل کنیم.»
درست است که جایزه فقط به بهترین راه‌حل ارائه می‌شود، اما افراد برای محک‌زدن راه‌حل‌های خود به‌عنوان بهترین راه‌حل حتما تلاش خواهند کرد. با استفاده از راهکار جمع‌سپاری و نوآوری باز، تعداد افرادی که در حل یک مساله سازمان یا کسب‌وکار شرکت می‌کنند حجم بسیاری پیدا خواهد کرد.
از طرف دیگر تنوع نیروی انسانی از نظر موقعیت اجتماعی، موقعیت جغرافیایی و تفاوت‌های فرهنگی می‌تواند گوناگونی راه‌حل‌های موجود را بهبود بخشد. به‌این‌ترتیب سازمان یا کسب‌وکار براحتی می‌تواند از بین راه‌حل‌های موجود، راه‌حل بهینه و موردپسند خود را انتخاب کند.
تیم کوچک، همکاری بزرگ
در عصر حاضر چابکی سازمان‌ها به یکی ازکارهای معمول بدل شده است. به طور مثال ویکی‌پدیا با استفاده از جمع‌سپاری، اطلاعات زیادی را جمع‌آوری و در اختیار مخاطبان قرار داده، اما نکته جالب این‌که تیم اصلی کاملا کوچک و چابک است.
برجی‌خانی در مورد تیم پرابلم می‌گوید: «تیم اصلی ما یک تیم کوچک 15 نفره است. این افراد معمولا وظیفه بررسی مشکلات سازمان‌ها و تبدیل آنها به مساله یا مسائل قابل حل را دارند. گروهی دیگر از تیم ما موظف هستند که بر اساس مسائل سازمان‌ها و کسب‌وکارهای مختلف کار طراحی مسابقات و بازی‌ها را انجام دهند و در آخر بخشی از تیم در نقش معرفی مسابقات و انتشار اخبار مربوط به رویدادها هستند. این تیم کوچک با همکاری تیم بزرگ خبرگان بیرونی، به سرعت توانایی حل مشکلات سازمان‌ها و کسب‌وکارها را دارد.» در واقع تیم کوچک پرابلم هماهنگی‌های اصلی را انجام داده و یک‌تیم بزرگ بیرونی به عنوان همکار و پشتیبان این تیم کوچک در حال فعالیت است. به‌این‌ترتیب هزینه سیستم، پایین و خروجی بسیار مناسب خواهد بود.
رضایت مشتریان، بهترین جایزه
یکی از عوامل محرک برای بهبود ارائه خدمات در کسب‌وکارهای نوپا حضور در مسابقات مختلف و دریافت جایزه است، اما برجی‌خانی می‌گوید: «معیار و محرک بهبود ارائه خدمات خود را کسب رضایت مشتریان و حل مشکلات آنها لحاظ کردیم و امروز با حل مشکلات سازمان‌ها و کسب‌وکارها بسیار خرسند هستیم. هر‌مشکل حل شده یک سازمان یا کسب‌وکار امتیاز مثبت و عامل محرکه‌ای است برای تیم Problem.ir تا بتواند با سرعت بیشتر و کیفیت بهتر خدمات به مشتریان ارائه دهد.»
فرهنگ‌سازی لازمه پیشرفت
در شرایط اقتصادی فعلی در جهان و بخصوص کشور، شاید مدیریت مناسب هزینه‌ها بهترین راهکار بقای سازمان‌ها باشد. در حال حاضر مشکلات بسیاری از سازمان‌های دولتی و خصوصی بزرگ با استفاده از توان داخلی سازمان یا کسب‌وکار در حال حل شدن است که این موضوع در بلندمدت هزینه‌های بالایی را متوجه سازمان یا کسب‌وکار می‌کند. برجی‌خانی درباره فرهنگ‌سازی در این حوزه می‌گوید: بسیاری از مشتریان ما سازمان‌های بزرگ دولتی و خصوصی هستند که متاسفانه هنوز دید مناسبی در مورد نوآوری باز و جمع‌سپاری ندارند. شاید ارائه آموزش‌های لازم و معرفی نمونه‌های مناسب انجام شده بتواند کمی این فضا را هموارتر کند. امروزه در کشورهای مختلف نمونه‌های بسیار قوی از این مدل خدمات را شاهد هستیم. تیم پرابلم با استفاده از بررسی تجارب این‌گونه خدمات در کشورهای دیگر و بومی‌سازی این خدمت در کشور سعی در ارائه مناسب این‌گونه راهکارها دارد. اما باید گفت زمینه‌سازی و آشنا کردن کسب‌وکارها و سازمان‌ها با این روش حل مسائل، پیش‌نیاز همکاری بیشتر آنهاست. اگر بخواهیم مشتریان بیشتری داشته باشیم باید زمینه‌سازی بهتری انجام دهیم.» شاید اعداد و ارقام مسائل حل شده توسط راهکار جمع‌سپاری و نوآوری باز برای سازمان‌ها و کسب‌وکارهای مختلف، راهکار مناسبی در جلب رضایت آنها برای روی آوردن به این روش باشد، چراکه به طور معمول هزینه‌ها و زمان حل مسائل در این روش نسبت به روش‌های سنتی تفاوت چشمگیری دارد و می‌تواند عامل محرک خوبی برای روی آوردن سازمان‌ها و کسب‌وکارها به حل مسائل خود با این روش باشد.
محسن سمسارپور
(37)
